تبیین تطبیقی دیدگاه شیخ اشراق و ملاصدرا پیرامون ماهیت و تقسیمات آن

پایان نامه
چکیده

هدف اصلی پژوهش پیش رو، تحقیق و بررسی در آثار شیخ شهاب الدین سهروردی و صدرالمتألهین پیرامون ماهیت و تقسیمات آن می باشد، و اینکه هکدام دیدگاهشان درمورد ماهیت و اقسام آن چیست؟ و از آن جایی که ماهیت نیز به عنوان قسیم وجود پا به پای مباحث مربوط به وجود، مورد توجه قرار گرفته است، وجزء لاینفک از یکدیگر می باشند، ابتدا باید به دیدگاه این دو فیلسوف بزرگوار در مورد وجود و ماهیت پرداخت و بعد وارد بحث اصلی شد. در این میان چنانچه رایج است نگاه شیخ اشراق درباره وجود و ماهیت با ملاصدرا متفاوت شمرده شده و مجادلاتی پر دامنه را بر انگیخته است. سهروردی مفهوم مطلق ماهیت را امری اعتباری می داند، اما ماهیت موجوده (موجود) راکه در عالم واقع دارای آثار خارجی است، حقیقی می داند. همچنین وی مفهوم وجود را نیز اعتباری می داند. بنابراین اصالت ماهیتی بودن سهروردی غلطی رایج می باشد. ملاصدرا نیز ماهیت را امری اعتباری و وجود را اصیل می داند. همچنین، معنای ماهیت و کاربرد آن در عبارات شیخ اشراق به غایت متفاوت و گه گاه متناقض به نظر می آید به گونه ای که هیچ توجیهی جز اشتراک لفظ نمی توان برای آن ارائه کرد.گاهی ماهیت را امری حقیقی، متحقق و مجعول بالذات می داند و گاهی ماهیت را به عنوان امر ذهنی یاد می کند که نه تنها هیچ تحقق خارجی ندارد، بلکه تحقق آن را در خارج امری ممتنع می شمارد و گاهی مرادف با حقیقت می داند. ملاصدرا نیز ماهیات را «انحاء وجودات» معرفی نموده و ماهیت را دارای دو معنی می داند. یکی ماهیت کلی است، که در ذهن وجود دارد و دیگری ذات «مابه الشئ هو هو» که همان فرد موجود عینی و مشخص است. و همچنین چگونگی بحث تشکیک، و مباحث اختلافی آن که کدام یک تشکیک در ماهیت را جایز می دانند و کدام یک جایز نمی دانند و همچنین نظر هر یک از دو بزرگواردر مورد مقولات و تعداد آن ها و اقسام و ... در متن رساله به طور مفصل آورده شده است.

۱۵ صفحه ی اول

برای دانلود 15 صفحه اول باید عضویت طلایی داشته باشید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

حقیقت ادراک و مراتب آن از دیدگاه شیخ اشراق

مقاله پیش رو، حقیقت ادراک و مراتب آن را از دیدگاه شیخ اشراق بررسی کرده است. براى تبیین دیدگاه شیخ اشراق، نخست بررسى و تبیین نظریه مشّاء لازم و ضرورى است. از این رو، نخست نظر شیخِ فلاسفه اسلام به اختصار بررسى، و سپس به تبیین دیدگاه شیخ اشراق پرداخته شده است. ساختار، مطالب، شواهد و مستندات به گونه‏اى تدوین شده که کاملاً جنبه مقایسه‏اى این دو نظریه، نمایان شده است. نکته مهم دیگرى که در این نوشتار بر ...

متن کامل

بررسی و نقد دیدگاه شیخ اشراق و ملاصدرا دربارة جایگاه مثل در نظام هستی

مثل افلاطونی از دو منظر هستی و شناخت آن مجادلات پردامن های را بین موافقان و مخالفان آن بر انگیخته است، سه فیلسوف بزرگ جهان اسلام، ابن سینا، شیخ اشراق و ملاصدرا نه تنها در مسأله مثل یکسان نمی اندیشند، بلکه دیدگاه شیخ اشراق و ملاصدرا در تقابل جدی با نظر ابن سینا است، ملاصدرا که مدعی است تاکنون کسی را ندیدم که همانند به این امر پرداخته باشد و این فضل و تأیید الهی بر من است کوشیده است با طرح د...

متن کامل

پیامبری حکیمان با تکیه بر آراء شیخ اشراق و ملاصدرا

تاریخ کهن ودیرپای حکمت وحکیمان نامدار ملل واقوام، بویژ ه یونان، از ابعاد مختلف ظرفیت بحث وتعمق وتحقیق وپژوهش دارد. یکی از آن ابعاد، ادعای پیامبر بودن آنان ویا دست کم منشأ وحیانی داشتن نظرها، ایده‌ها ودانشهای آنان است. در این مقاله، این موضوع با تکیه برآراء سهروردی وصدر المتأ لهین مورد بررسی شده است. آن هم از این جهت که به نظر می‌رسد این دو بزرگوار بیش از دیگران بدین موضوع پرداخته‌اند وتصریحات ...

متن کامل

تشکیک وجود و ماهیت در نظام فلسفی شیخ اشراق

بحث تشکیک یکی از مهمترین مسائل فلسفی است که در نظامات فلسفی بدان پرداخته شده است. صدرالمتالهین قائل به تشکیک در وجود بوده و با تفتیش در نظام مشایین، ایشان را نیز قائل به تشکیک خاصی میداند. ولیکن قرائت صدرا و اتباع ایشان از تشکیک در نظام اشراقی، تشکیک ماهوی است. زیرا صدرا، اعتباریت وجود را در نظام فلسفی شیخ اشراق به معنای معقول ثانی منطقی پنداشته فلذا شیخ اشراق را اصالت ماهوی دانسته و مباحث تشکی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023